در صورت لشکر کشی آمریکا برای تصرف گرینلند چه اتفاقی خواهد افتاد؟

حمله به گرینلند با فرمان ترامپ، “کوتاه ترین جنگ در تاریخ جهان” خواهد بود.

به گزارش عصرایران، وبگاه آمریکایی ” پولیتیکو” با اشاره به تهدید تلویحی ترامپ برای استفاده از زور برای تصرف گرینلند، گزینه های پیش روی دانمارک را برای مقابله با چنین احتمالی هرچند تئوریک و روی کاغذ، بررسی کرده است.

بر اساس این گزارش:

در سال ۱۹۵۱، ایالات متحده توافقنامه ای را با دانمارک امضا کرد که در آن متعهد شد از گرینلند در برابر هرنوع حمله خارجی محافظت کند. حالا بعد ۷۴ سال، همان کشوری که متعهد به دفاع از گرینلند بود، خود به فکر تصرف آن سرزمین افتاده است. 

این هفته، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آینده ایالات متحده، با تهدید تلویحی مبنی بر توسل به زور برای الحاق گرینلند به آمریکا، در سراسر اروپا (و جهان) شوک ایجاد کرد.

ترامپ که همزمان ایده تسلط ایالات متحده بر کانادا و کانال پاناما را نیز مطرح کرده، مدت‌هاست که چشمش به گرینلند – جزیره‌ای استراتژیک و غنی از مواد معدنی و نفت- بوده است.

هیچ ابهامی درباره اینکه برنده یک درگیری احتمالی نظامی بین آمریکا و دانمارک برای کنترل گرینلند، کدام کشور خواهد بود؟ وجود ندارد؛ اما به نظر می رسد دانمارک اگر به روش های سیاسی و حقوقی توسل جوید، شانس مقاومت بیشتری خواهد داشت. 

آیا کپنهاگ بر اساس پیمان های دوجانبه و جمعی می تواند از اتحادیه اروپا بخواهد به نوعی ملزم به دفاع از گرینلند باشند؟ آیا می تواند به مقررات دفاعی مشترک ناتو را در برابر حمله بزرگترین عضو همین پیمان امنیتی – نظامی استناد کند؟ و تعهدات واشنگتن بر اساس معاهده ۱۹۵۱ چیست؟

ایالات متحده بزرگترین بودجه دفاعی جهان را با ۹۴۸ میلیارد دلار در سال گذشته (۲۰۲۴) دارد. نیروهای مسلح آن ۱.۳ میلیون عضو دارد که برخی از آنها در حال حاضر در گرینلند مستقر هستند.

 دانمارک به نوبه خود در سال گذشته ۹.۹ میلیارد دلار بودجه نظامی داشته است، تنها ۱۷هزار نیروی نظامی دارد و بیشتر تجهیزات سنگین جنگ زمینی آن طی ۳ سال گذشته به جبهه اوکراین اهدا شده است.

“اولریک پرام گاد” محقق ارشد موسسه مطالعات بین‌المللی دانمارک، درباره سناریوهای تقابل احتمالی نظامی بین طرفین گفت: “اگر ترامپ به تهدید خود مبنی بر الحاق گرینلند به زور عمل کرد، این کوتاه‌ترین جنگ در جهان خواهد بود، چون هیچ ظرفیت دفاعی در گرینلند وجود ندارد و آمریکایی‌ها خودشان مسئول دفاع از این جزیره چسبیده به قطب شمال هستند.”

وی افزود که برخی از کشتی های گارد ساحلی دانمارک در جنوب شرقی گرینلند رفت و آمد می کنند، اما مطبوعات دانمارکی گزارش داده اند که تجهیزات مورد نیاز برای شلیک به اهداف دورتر از روی عرشه این کشتی ها، خریداری و نصب نشده است.

پرام گاد گفت که از نیات ترامپ وافعا گیج شده است: “آیا نوعی جسارت و ماجراجویی شخصی است؟ آیا دیپلماسی تهدید بین متحدان است؟ ما واقعا نمی دانیم، اما این وضعیت طی ۴ سال آتی ادامه دار خواهد بود.” 

مقامات ارشد دانمارک، از جمله “لارس لوکه راسموسن” وزیر امور خارجه دانمارک و آنتونی بلینکن، همتای آمریکایی او، در ابتدا اظهارات ترامپ را رد کردند.

با این حال، “مته فردریکسن” نخست وزیر دانمارک، روز پنجشنبه جلسه ای را با رهبران حزب متبوع خود ترتیب داد تا در مورد این موضوع بحث کنند. او گفت: “ما این موضوع را بسیار جدی می‌گیریم، اما هیچ قصدی برای تشدید جنگ لفظی با رئیس‌جمهوری که در راه ورود به کاخ سفید است نداریم.”

بر اساس پیمان ۱۹۵۱ بین آمریکا و دانمارک، ایالات متحده با توجه به ناتوانی نیروهای مسلح دانمارک در مبارزه با یک متجاوز بالقوه بدون کمک خارجی، تعهدی قانونی برای دفاع در برابر هرگونه حمله به جزیره گرینلند را پذیرفت. 

“کریستین سوبی کریستنسن” محقق ارشد در مرکز مطالعات نظامی دانشگاه کپنهاگ، گفت: “دانمارک می دانست که نمی تواند به تنهایی از گرینلند در برابر یک تهاجم احتمالی دفاع کند. اگر ترامپ سعی کند این سرزمین را با زور تصرف کند، سوال این است: [آمریکایی ها] با چه کسی می جنگند؟ ارتش خودشان؟ چون اکنون تنها نیروهایی آمریکایی در این جزیره مستقر هستند.”

ایالات متحده پس از پایان جنگ سرد، حضور نظامی خود در جزیره را به میزان قابل توجهی کاهش داد، اما یک ایستگاه راداری هشدار اولیه در پایگاه فضایی “پیتوفیک” در شمال غربی گرینلند باقی مانده است. این یک دارایی کلیدی است که می تواند فضاپیماها و موشک های بالستیک، از جمله کلاهک های هسته ای احتمالی پرتاب شده از سوی روسیه را شناسایی کند.

در همین حال، نیروهای مسلح دانمارک برای مقاومت در برابر تهاجم ایالات متحده نه مجهز و نه آموزش دیده اند. سوبی کریستنسن توضیح داد: آنها “از فعالیت‌های نظامی عادی در زمان صلح مراقبت می‌کنند” و به طور منظم هواپیماها و کشتی‌های آنها در آب‌های گرینلند گشت زنی می‌کنند.

در دسامبر سال گذشته، “ترولز لوند پولسن”، وزیر دفاع دانمارک، یک بسته جدید چند میلیارد کرونی (واحد پول دانمارک) برای خرید ۲ پهپاد دوربرد، ۲ گشت سورتمه ای از سگ ها و ۲ کشتی بازرسی برای جزیره گرینلند اعلام کرد. 

این بسته نظامی همچنین برای تامین بودجه استخدام افراد بیشتر برای فرماندهی قطب شمال دانمارک در شهر “نووک” ( پایتخت گرینلند) و ارتقاء فرودگاه آنجا برای مناسب سازی آن به منظور فرود جت های جنگنده اف-۳۵ بود.

به گفته “مارک یاکوبسن”، دانشیار کالج سلطنتی دفاع دانمارک، این فشار ناشی از خواسته های ایالات متحده، از جمله ترامپ در دوره اول ریاست جمهوری او بود.

زمانی که ترامپ برای اولین بار در سال ۲۰۱۹ ایده خرید گرینلند را مطرح کرد، ” این بخشی از استراتژی ایالات متحده برای وادار کردن دانمارک به صرف بیشتر بودجه نظامی خود برای نظارت بر گرینلند بود.”

قلم در مقابل شمشیر

اگرچه نیروهای مسلح دانمارک بسیار کوچکتر از نیروهای مسلح ایالات متحده است، با این وجود کپنهاگ از جمله پایتخت های اروپایی است که از زمان شروع جنگ در اوکراین، نیاز به تقویت دفاعی را بسیار جدی گرفته اند.

دانمارک ۲.۳۷ درصد از تولید ناخالص داخلی خود را در سال گذشته (۲۰۲۴) صرف ارتش خود کرد – بالاتر از هدف ۲ درصدی ناتو – و در حال برنامه ریزی برای افزایش بیشتر این رقم است. 

نیروی هوایی دانمارک در حال جایگزینی ناوگان اف-۱۶ خود با جت های جنگنده مدرن اف-۳۵ ساخت ایالات متحده است و در حال حاضر به دنبال تهیه سیستم های دفاع هوایی است.

با این حال، دانمارک با دادن سیستم های توپخانه و تانک به اوکراین، ذخایر تسلیحاتی خود را طی ۳ سال گذشته به میزان قابل توجهی کاهش داده است، با این استدلال که برخلاف اوکراینی ها، دانمارکی ها با تهدید مستقیم یک قدرت امپریالیستی متخاصم مواجه نبوده اند.

صرف نظر از این، تجهیزات نظامی اهدایی در دفاع از گرینلند در برابر تهاجم ایالات متحده کاربرد چندانی نخواهد داشت. تنها راه عمل در آنجا در هوا یا دریا است. جنگ زمینی در گرینلند بسیار کم معناست.

با این حساب، اگر قرار باشد کپنهاگ با تکیه بر قوانین و حقوق بین الملل مقاومت کند، می تواند از اتحادیه اروپا کمک بخواهد.

روز چهارشنبه، “ژان نوئل بارو” وزیر امور خارجه فرانسه گفت که اتحادیه اروپا اجازه نمی دهد زمین خواری اتفاق بیفتد – اما مشخص نیست که آیا کپنهاگ واقعا می تواند به اتحادیه اروپا برای کمک نظامی تکیه کند یا خیر.

سخنگوی کمیسیون اروپا این هفته به خبرنگاران گفت: در صورت تهاجم ایالات متحده به گرینلند، بند کمک متقابل اتحادیه اروپا در ماده ۴۲ (۷) معاهده اعمال خواهد شد.

با این حال، “دانیل فیوت” از مرکز امنیت، دیپلماسی و استراتژی در بروکسل، نوشت: “با این حال، این بند به شکل فعلی‌اش بی‌معنی است زیرا هیچ نیروی نظامی واقعی پشت آن وجود ندارد.”

همچنین مشخص نیست که آیا دانمارک، یکی از اعضای بنیانگذار ناتو در کنار ایالات متحده، می تواند ماده ۵ – بند کمک متقابل ائتلاف – را علیه متحد دیگری استناد کند یا خیر.

“آگاته دمارایس” کارشناس ارشد سیاست در شورای روابط خارجی اروپا، در این باره می‌گوید: “شما اساسا یک عضو ناتو را خواهید داشت که می خواهد قلمرو یکی دیگر از اعضای ناتو را ضمیمه خود کند. بنابراین، این وضعیت کاملا بی سابقه خواهد بود.”