عضو حقیقی شورای عالی فضای مجازی: حاکمیت بر اینترنت یعنی ایجاد مزاحمت برای مردم و من با آن موافق نیستم
در روزهای اخیر، هم‌زمان با تداوم فیلترینگ و عدم تصمیم‌گیری شورای عالی فضای مجازی درباره برداشته شدن فیلترینگ، که از اصلی‌ترین وعده‌های دولت چهاردهم است، بعضی رسانه‌ها موافقان و مخالفان رفع فیلترینگ را معرفی کرده‌اند. طبق اظهارات بعضی اعضای دولت از جمله معاون دستیار اجتماعی رئیس‌جمهور و سخنگوی دولت، علت اصلی عدم رفع فیلترینگ مخالفت تعدادی از اعضای شورای عالی فضای مجازی است.
به همین دلیل اعلام اسامی مخالفان این طرح بحث‌برانگیز شده است. روز گذشته بود که دبیر شورای عالی فضای مجازی اعلام کرد «تاکنون برای رفع فیلترینگ رأی‌گیری انجام نشده که موافقان و مخالفان آن مشخص باشند.» حالا انصاف‌نیوز گفت‌وگویی با سعیدرضا عاملی، عضو حقیقی شورای عالی فضای مجازی، که از او به‌عنوان یکی از مخالفان طرح برداشته شدن فیلترینگ یاد می‌شود، منتشر کرده است. عاملی در این گفت‌وگو مخالفت با رفع فیلترینگ را رد کرده و گفته است:
به هیچ وجه مخالف رفع فیلتر نیستم. خبری که تهیه شد مبنی بر اینکه ۱۶ نفر از اعضای شورای عالی فضای مجازی مخالف رفع فیلتر هستند و ۱۲ نفر از جمله سران سه قوه موافق هستند، کاملاً دروغ بود.
– سعیدرضا عاملی، عضو حقیقی شورای عالی فضای مجازی
او از رسانه‌هایی که خبر مذکور را منتشر داده‌اند خواسته است که یک منبع یا اظهارنظری که تأییدکننده موضع مخالف او با رفع فیلترینگ باشد، ذکر کنند: «یک جا را بیاورند که من گفته باشم باید فیلتر شود.»
عاملی که پیش از این دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی بوده است، می‌گوید که در زمان فیلترینگ تلگرام هم از مخالفان این اقدام بوده و اضافه می‌کند: «عرض کردم که اگر تلگرام را فیلتر کنید به دلیل این که جامعه بزرگی مشغول استفاده از آن است از فیلترشکن استفاده خواهند کرد.»
او با ارجاع به آخرین جلسه‌ای که شورای ملی فضای مجازی برگزار کرد، اتفاقات آن جلسه را این‌طور شرح می‌دهد:
بحثی که در آن جلسه شورای عالی مطرح شد به این شکل بود که طرح مسئله‌ای شد و دو یا سه نفر اظهار نظر کردند و بعد از آن این مسئله به کارگروهی به ریاست دکتر عارف که به این فضا کاملاً مسلط هستند، ارجاع داده شد تا موضوع فیلترینگ را بررسی کنند و نتیجه بررسی را در شورا مطرح کنند.
– سعیدرضا عاملی، عضو حقیقی شورای عالی فضای مجازی
عاملی نسبت به عملکرد مرکز ملی فضای مجازی در خصوص پوشش این جلسه معترض است و می‌گوید: «من به عملکرد مرکز ملی فضای مجازی که چرا به سرعت اطلاع‌‌رسانی نکرده است، معترضم. حتی روز گذشته هم به ریاست محترم این مرکز گفتم که اطلاعیه‌ای بدهید که این خبر منتشرشده غلط است. در چنین فضایی وقتی اتفاقی رخ می‌دهد لازم است که سریع واکنش نشان دهیم اما منفعل هستیم و نتیجه‌ی این انفعال هم بیشتر بسط پیدا کردن این شایعه است.»
فیلتر نه، باید حکمرانی داده انجام دهیم
این عضو شورای عالی فضای مجازی اعتقاد دارد «فیلتر سکوها و رسانه‌های اجتماعی غلط است ولی مدیریت داده امری گریزناپذیر است. این پرچمی برای ایجاد ممنوعیت و فیلترینگ نیست. سکوهای اینترنتی باید باز باشند اما لازم است که مدیریت داده هم باشد.»
عبارت‌هایی مثل مدیریت فضای مجازی یا حکمرانی فضای مجازی جزو کلیدواژه‌هایی است که در یکی دو ماه اخیر بارها توسط مسئولین تکرار شده است. عاملی هم با اشاره به «حکمرانی داده» می‌گوید:
بحثی که باید به آن توجه شود «حکمرانی داده» و همین طور قانونمند بودن فضای مجازی است. در تمام دنیا در این محیط محدودیت‌هایی ایجاد می‌شود. مثلا در موضوعاتی همچون هرزه‌نگاری، خرید و فروش کودک، خرید فروش مواد مخدر و… اعمال محدودیت می‌شود. با توجه به حجم داده ملی مثل بانک‌ها یا دولت الکترونیک یا کسب و کارها لازم است که مدیریت شود.
– سعیدرضا عاملی، عضو حقیقی شورای عالی فضای مجازی
او البته تأکید می‌کند که در این مباحث باید دو واژه «حاکمیت بر اینترنت» و «حکمرانی داده» را از هم تفکیک کرد: «حاکمیت بر اینترنت یعنی ایجاد مزاحمت برای مردم و من با آن موافقتی ندارم و از سال‌های دور در کتاب‌هایم آن را نوشته‌ام و حرفی نیست که الان بخواهم بزنم.»
البته او در ادامه هم اضافه می‌کند که حتی کشوری مثل آمریکا هم حاکمیت بر اینترنت را اجرا می‌کند: «بعضی کشورهای مدعی، حاکمیت بر اینترنت را هم دارند و برای مثال آمریکایی‌ها به‌هیچ‌وجه حاضر نیستند در حکمرانی اینترنت اجازه‌ی مشارکت به کسی را بدهند.»
این استاد دانشگاه تهران با تأکید بر اینکه حکمرانی داده برای مدیریت داده‌های متکثری که در فضای مجازی وجود دارد، ضروری استگ باز شدن فضا و مقررات‌گذاری توأمان را تنها راهکار مطلوب می‌داند:
راه‌حل باز کردن فضا است. فضا را باز کنیم اما مقررات بگذاریم. وقتی که محیط را می‌بندید به مردم احساس اختناق دست می‌دهد و این اختناق اتفاق خوبی نیست. این ایجاد اختناق یک مزاحمت اجتماعی بزرگ است. ولی لازم است آن ملاحظات را هم مدنظر قرار دهیم.
– سعیدرضا عاملی، عضو حقیقی شورای عالی فضای مجازی
او معتقد است که در موضوع رقابت رسانه‌های اجتماعی داخل و خارج کشور باید خودمان را توانمند کنیم و اضافه می‌کند: «نمی‌توانیم به بهانه‌ی اینکه اگر رسانه‌ی اجتماعی خارجی فعال باشد رسانه اجتماعی داخلی ضعیف می‌شود، آن را ممنوع کنیم.»
